سازه های مختلف در کشور شامل سازه های سنتی، بتنی، فلزی، آجری، چوبی و صنعتی وجود درد که در این مقاله از به معرفی آن ها می پردازیم.
سازه سنتی
برخلاف سایر سازه ها، سازه سنتی بیشتر از آن که طبق محاسبات علمی انجام شود، بر طبق تجربه بوده و تمام آئین نامه های اجرایی و محدودیت های مربوط به آن براساس تجربه و آمار شکل گرفته.
تعداد طبقات در این سازه ها حداکثر دو طبقه با ارتفاع ۸ متر از سطح زمین بوده و در طراحی و اجرای پلان معماری تمام ضوابط باید مورد توجه قرار گیرند.
آئین نامه های اجرایی و دستورالعمل های وضع شده برای سازه سنتی همه تجربی می باشند، به همین دلیل هیچ تضمینی مبنی بر علمی بودن و مقاوم بودن سازه آن وجود ندارد.
در این سازه ها، دیوارها بارهای قائم را تحمل می کنند و کلاف قائم و افقی دیوارها و سقف را به یکدیگر متصل نموده و بار سقف را بر روی دیوارها وجود دارد.
سازه آجری
از سازه آجری برای ساختمان های کوچک و یا دو طبقه می توان استفاده شود. اسکلت اصلی این نوع ساختمان ها آجری بوده و برای ساختن سقف نیز از پروفیل های فولادی و آجری به صورت طاق ضربی می سازند. از سقف تیرچه بلوک برای این سازه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
در ساختمان های با سازه های آجری برای مقابله با نیروهای جانبی مانند زلزله باید از شناژهای روی کرسی چینی و زیرسقف نیز استفاده می شوند.
همچنین در این سازه ها معمولا دیوارهای حمال در طبقات مختلف بر روی یکدیگر قرار می گیرند. اغلب جداکننده های فضا نیز دیوارهای حمال می باشند. نکته قابل توجه این است که عرض دیوارهای حمال نباید از ۳۵ سانتی متر کمتر باشد.
سازه بتنی
متریال اصلی در ساخت این نوع سازه، بتن است، از این استحکام و مقاومت است. در حال حاضر به دلیل نوسانات قیمت از پروفیل های فولادی کارفرمایان ترجیح می دهند از این نوع سازه استفاده کنند.
این سازه ها در تمام شرایط آب و هوایی مقاوم است. اگر پوشش بتن به درستی انجام شود، رطوبت هیچ آسیبی به آن ها نمی رساند، از این رو عمر آن ها در مقابل سازه های دیگر بیشتر است.
آرماتور، بتن و قالب از قابلیت شکل پذیری برخوردار هستند، به همین دلیل می توان اعضاء بتنی را در مقاطع مختلف اجرا نمود. علاوه بر آن همگن بودن اتصال تیر و دیافراگم سقف در این سازه ها آن ها را مقاوم ساخته است.
از دیگر ویژگی های آن می توان به مقاوم بودن بالا در مقابل آتش سوزی و دارا بودن یک صلبیت بیشتر از سازه فلزی می باشد.
طراحی و اجرای سازه بتنی بابد توسط یک متخصص حرفه ای انجام شود، زیرا آرماتوربندی و قالب بندی کاملاً تخصصی بوده.
همچنین بتنی که مورد استفاده قرار می گیرد باید آزمایش نمود، به همین دلیل باید امکان دسترسی به آزمایشگاه مکانیک خاک در نزدیک پروژه وجود داشته باشد.
سازه فلزی
در ساخت سازه فلزی از متریال اصلی فلز یعنی فولاد استفاده می شود و اتصالاتی که در آن به کار می روند از نوع پیچی، جوشی و پرچی هستند. اجرای این سازه در مقایسه با سایر سازه ها به زمان کمتری نیاز دارد، زیرا اسکلت فلزی را می توان قبل از نصب مونتاژ کرد.
اجرای بدون وقفه و همزمان اسکلت باعث سرعت اجرای کار بیشتر شود. نحوه اتصال تیر و ستون در سازه فلزی توسعه طبقات را فراهم نموده، به همین دلیل می توان ساختمان های بلندتر با این نوع سازه اجرا نمود.
اگر اتصالات این سازه بر اساس آئین نامه های اجرایی و اصول فنی انجام شود. ضوابط مربوط به اتصال دیافراگم سقف با تیرهای باربر رعایت شود. از پوشش های ضد زنگ استفاده شوند، می توان گفت ساختمان از مقاومت بالایی برخوردار خواهد است.
سازه فلزی مزایای بی شماری دارد اما این قابلیت ها از محدودیت اجرایی برخوردار خواهد بود. گاهی اوقات شرایط آب و هوایی کیفیت جوش را تحت تاثیر قرار می دهد و سرعت زنگ زدگی را افزایش می دهد، از این رو اتصالات باید در وضعیت مناسب آب و هوایی اجرا شوند.
زنگ زدگی ناشی از اکسید شدن فلز به مرور زمان سطح مقطع فلز را کاهش می دهد، پوسیدگی عمیق شده. در نتیچه مقاومت سازه در برابر بارهای وارده کاهش پیدا خواهد. همچنین شکل اسکلت فلزی در آتش سوزی و حرارت بالا تغییر شکل پیدا می کند و منجر به تخریب سازه خواهد شد.
سازه صنعتی
سازه صنعتی به عنوان یک سازه مستقل در نظر گرفته نمی شود، زیرا از نوع اسکلت بتنی، اسکلت فلزی و یا ترکیبی از این دو می باشد. برای ساخت سازه صنعتی از روش هایی نظیر LSF، TCF، ICF وB & N استفاده خواهد شد.
روش قاب های سبک فلزی یا LSF
در اجرای این سازه از ورق های فولادی سرد نورد شده با اتصالات پیچ و مهره استفاده می شود. برای سقف نیز تیرچه های فولادی سرد نورد شده با فاصله های مشخص و برای دیوارها پانل های گچی به کار می روند.
روش های قالب عایق ماندگار یا ICF
در روش قالب عایق ماندگار سازه کاملاً بتنی و دارای دیوارهای بتن مسلح باربر بوده که جنس قالب دو طرف دیوار از جنس پلی استایرن است.
این قالب های پلی استایرن نه تنها نقش قالب را در بتن ریزی به عهده دارند. بلکه به عنوان یک عایق صوتی و حرارتی عمل خواهد کرد و تا حد زیادی از هدررفت انرژی جلوگیری می کند.
روش سازه فلزی با اتصالات پیچ و مهره یا B & N
این روش، روش ساخت سازه فلزی است که در آن از اتصالات پیچ و مهره استفاده می شود. اصولاً مشکل اصلی سازه های فلزی اتصالات جوشی آن هاست اما در روش پیچ و مهره این مشکل حل می گردد.
در این روش از پروفیل های فلزی استاندارد و مونتاژ پیچ و مهره ها استفاده خواهد شد، به همین دلیل هزینه اجرای آن به نسبت سایر سازه های فلزی بالاتر است.
روش قالب های تونلی یا TCF
در این روش نیز سازه، بتنی است و دیوارها و سقف آن با استفاده از بتن مسلح به صورت همزمان آرماتوربندی، قالب بندی و بتن ریزی می شود.
راه پله ها و دیوارهای غیر باربر در این سازه را می توان به صورت پیش ساخته اجرا کرد و آن ها را بعد از آن که دیوارهای باربر و سقف بتن ریزی شدند نصب کرد. این سازه در مقایسه با تمام سازه ها از مقاومت بالاتری در برابر زمین لرزه برخوردار است.
سازه چوبی
طراحی ساختمان های چوبی عموما در مناطقی که قیمت چوب ارزان است ساخته می شود. به طور مثال در شهرهای جنوبی کشور اتریش و برخی از ایالات کشور آمریکا، سازه های خانه ها، چوبی می باشد.
این گونه ساختمان ها در کشور ایران به دلیل کمبود منابع چوبی کم تر ساخته می شود. در ایران از سازه های چوبی بیشتر برای ساخت اتاق ها و کلبه های کوچک در باغ ها و ویلاها استفاده می شود.