مقدمه
گروه‌های معماری همچون شرکت معماری و دکوراسیون داخلی کارمانی برای ساخت‌وساز بناهای مختلف، نیاز به نقشه و طراحی پلان معماری دارند. امروزه با تخصصی شدن علم معماری، این طراحی اهمیت زیادی یافته است. گروه معماری و دکوراسیون داخلی کارمانی قبل از شروع به ساخت‌وساز شروع به نقشه‌کشی و طراحی پروژه می‌کند.
با وجود یک پلان معماری، ساخت‌وساز بنا مطابق با سلیقه کارفرما، تیم معماری و براساس اصول انجام میشود. با توجه به این موضوع، در تمام مراحل طراحی، کارفرمایان باید حضور داشته باشند تا تیم طراحی کارمانی را از نقطه‌نظرهای خود آگاه کنند. در همین رابطه، در ادامه این مطلب به چگونگی طراحی پلان مزیت‌های شرکت معماری و دکوراسیون داخلی کارمانی، شرح مراحل طراحی پلان معماری، انواع طراحی پلان معماری، طراحی پلان فاز صفر، فاز یک و فاز دو پرداخته شده است.
طراحی پلان معماری چگونه است؟
هر معماری برای ساخت سازه، نیاز به یک نقشه راه دارد. ایجاد بناهایی با کاربری‌های مختلف، نیاز به طرحی دقیق، حرفه‌ای و اصولی برای ساخت‌وساز خواهد داشت و طرح‌ها برای انواع سازه‌های مسکونی، اداری و تجاری مورد نیاز است.
اهمیت و اصول طراحی پلان را یک معمار و تیم معماری مجرب به خوبی می‌داند. طراحی پلان، سبب میشود که فرد از نمای بالا به سازه خود نگاه کند و به بررسی ویژگی‌های آن بپردازد. این نمای افقی و چشم‌انداز، گاهی یک ساختمان کامل و گاهی یک بخش کوچک از ساختمان را نشان می‌دهد.
به صورت کلی، پلان یک نمای افقی و از دید بالا است. این نما، باعث میشود تمام جزئیات طرح برای کارفرما باز شود و طراح به تمام بخش‌های یک سازه دسترسی داشته باشد. همچنین پلان به صورت‌های گوناگونی دیده میشود. گاهی ممکن است کل سازه را نشان دهد و در بعضی مواقع، چشم‌انداز بخش‌هایی جزئی از سازه را نمایان می‌سازد.
با دیدن طراحی پلان، می‌توان محل جایگذاری بخش‌های مختلف سازه را نیز انتخاب کرد و یا حتی تغییر داد. به این صورت سازه‌ای با سلایق کارفرمایان توسط معماران، طراحی و سپس ساخته میشود. در طراحی بخش‌های مختلف، اولین قسمتی که در نظر گرفته میشود، راه‌پله‌ها هستند. طراحان سعی می‌کنند راه‌پله را، چه در بناهای مسکونی و چه در بناهای تجاری و اداری، در میانی‌ترین بخش قرار دهند.
چرا طراحی پلان معماری را به ما بسپارید؟
به دلیل اهمیت بالای پروسه طراحی پلان معماری، نیاز به سپردن آن به تیم متخصص احساس میشود. در غیر این‌صورت، طرحی نادرست و غیرعملی به بار خواهد آمد؛ چراکه ممکن است به نکات مدنظر کارفرما توجه نشود و یا حتی بدون توجه به مکان سازه و موقعیت آن، طراحی صورت بگیرد.
تیم طراحی پلان معماری کارمانی، متشکل از افرادی متخصص در این حوزه، قابلیت همکاری با کارفرمایان را دارا است. این تیم با افرای حرفه‌ای، در حوزه طراحی سازه‌ها با کاربری‌های مختلف تجارب زیادی دارد؛ بنابراین، می‌توان به عنوان یک همراه حرفه‌ای در مسیر طراحی پلان معماری پروژه‌های مختلف روی کارمانی حساب کرد.
گاهی کارفرمایان به علت عدم شناخت تیم‌های حرفه‌ای و معتبر، مجبور به همکاری با گروه‌های گوناگونی می‌شوند و مبلغ زیادی را نیز پرداخت می‌کنند؛ در صورتی که تیم مجرب طراحی کارمانی، با داشتن سابقه کاری درخشان و برآورد بودجه لازم برای انجام پروژه کارفرمایان، از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای همکاری در طراحی معماری به شمار می‌رود.
مراحل طراحی پلان معماری
طراحی پلان معماری، شامل مراحلی است که متخصصان این حوزه باید به‌طورکامل به آن‌ها واقف باشند. قبل از شروع طراحی، معمار باید با کارفرما درمورد ویژگی‌هایی که می‌خواهد در سازه باشد، صحبت و گفت‌و‌گو داشته باشد. وی همچنین باید پس از مشورت با کارفرما، ملک مورد نظر را بررسی کند. اندازه و ویژگی‌های ملک، باعث میشود که معمار بداند کدام نظر کارفرما عملی و کدامیک غیرعملی است و در مورد طرح نهایی به نتیجه مشترک برسند.
پس از مشورت با کارفرما و بررسی ملک، طراح باید طرح اولیه خود را رسم کند و عبور و مرور آسان و وجود آسایش در پلان را از یاد نبرد. پس از این نکته، گرمایش و سرمایش در سازه نیز باید مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه اگر به این مورد دقت نشود، ممکن است سازه در فصل‌های مختلف دچار مشکل و خسارات زیادی شود. در گذشته سازه‌هایی که در زمستان به حدکافی گرم نمی‌شدند و در تابستان بسیار گرم و غیرقابل استفاده بودند، فراوان یافت می‌شد.
از دیگر نکات مهم در مراحل طراحی پلان معماری، توجه به کودکان است. دقت و توجه به کودکان سبب خواهد شد تا سازه‌ای که بنا میشود، فضای مناسبی نیز برای کودکان داشته باشد. همچنین از دیگر نکات، مرتبط‌بودن فضاهای بین سازه است. توجه به این مورد باعث میشود که سازه نهایی اثری چشم‌نواز باشد.
با استفاده از این مراحل، در نتیجه یک طراحی پلان مناسب صورت می‌گیرد و می‌تواند به مراحل اجرایی و ساخت‌وساز برسد. در ادامه، مراحل طراحی پلان معماری به ترتیب ذکر شده است.
مرحله اول: پلکان و آسانسور
ابتدا در طراحی پلان، باید محل پلکان و آسانسور سازه را مشخص کرد. جایگذاری درست پلکان و آسانسور، می‌تواند بر کیفیت سایر قسمت‌های سازه مؤثر باشد. زمانی جایگذاری پلکان و آسانسور مناسب است که به مواردی مثل شکل زمین، تعداد واحدها در هر طبقه سازه و همچنین تعداد پارکینگ و زیرزمین دقت شود.
مرحله دوم: تفکیک فضاهای عمومی و خصوصی
در این مرحله که لکه‌گذاری بنا هم نامیده میشود، باید فضاهای عمومی، خصوصی و نیمه‌خصوصی تقسیم شوند. در این زمان می‌توان جایگذاری پلکان و آسانسور را انجام داد؛ اما به علت اهمیت، نخستین مرحله از طراحی پلان محسوب میشود. تقسیم و جداسازی فضاها، کار سختی نیست؛ مخصوصاً اگر یک سازه مسکونی باشد. اگر جایگذاری پلکان و آسانسور در وسط پلان انجام شود، یک سمت پلان برای قسمت خصوصی، مثل اتاق‌خواب‌ها و سرویس بهداشتی و سمت دیگر به قسمت‌های عمومی و نیمه‌خصوصی، مثل نشیمن، هال و آشپزخانه تعلق می‌گیرد.
مرحله سوم: آشپزخانه، ورودی پلان، اتاق خواب و حمام
یکی از مهم‌ترین مسائل در طراحی پلان، مشخص‌کردن یک موقعیت مناسب برای آشپزخانه است. لازم است متراژ آشپزخانه، تقریبا ۱۰درصد متراژ کل زیربنا باشد. همچنین موقعیتی برای آشپزخانه انتخاب شود که از نظر نور و تهویه مناسب است. همچنین بهتر است که پلان به گونه‌ای طراحی شود که دسترسی مستقیم از آشپزخانه به تراس ممکن شود.
در طراحی پلان، باید حالت‌های مختلف قرارگیری اتاق‌خواب‌ها را بررسی کرد. لازم است که یکی از اتاق خواب‌ها، متراژ بیشتری نسبت به سایر اتاق خواب‌ها داشته باشد. همچنین حمام باید در نزدیکی اتاق خواب‌ها قرار بگیرد و درب آن از سایر قسمت‌های خانه دیده نشود.
مرحله چهارم: ستون گذاری پلان
قبل از رسیدن به مراحل پایانی و جزئی طرح، لازم است که ستون‌گذاری انجام شود. برخلاف دیدگاه‌هایی که در رابطه با سختی تعبیه ستون وجود دارد، قراردادن ستون برای واحد‌های مسکونی راحت است.
مرحله پنجم: انجام اصلاحات نهایی
در این مرحله، طرح کلی به پایان رسیده است و نیاز به اصلاحات و کارهای جزئی طرح است. تغییرات جزئی برای طرح، در همین مرحله صورت می‌گیرد. همچنین می‌توان کناره‌های نما را نیز طراحی کرد.
مرحله ششم: مبلمان کردن پلان
مبلمان‌کردن اصولی و درست پلان، کار طراحی پلان معماری را تکمیل می‌کند. مبلمان پلان باعث بررسی و رفع ایرادات طراحی خواهد شد.
انجام مراحل بالا، برای به‌ثمررسیدن یک طراحی پلان معماری ضروری است. باید توجه داشت که برای هر سازه‌ای، یک طراحی پلان از قبل تعیین‌شده استفاده نمی‌شود. هر سازه‌ای با توجه به کاربری خاصی که دارد، شامل یک طراحی پلان خاص میشود؛ برای مثال، طراحی پلان سازه مسکونی و تجاری با یکدیگر متفاوت است.
انواع طراحی پلان معماری
قبل از هر نکته‌ای در طراحی پلان معماری، لازم است به نیازهای سازه، با توجه به کاربری آن دقت کرد. طراحی نقشه‌ها با توجه به کاربری‌های مختلف صورت می‌گیرد و هرکدام دارای ویژگی‌های متفاوتی است. به این صورت طراحی سازه‌های مسکونی، تجاری و اداری هرکدام متفاوت است. طراحی پلان معماری، انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
. پلان موقعیت زمین
پلان موقعیت زمین، ابعاد سازه و محل استقرار آن بر روی زمین است که رابطه سازه را با ساختمان‌ها و خیابان‌های مجاور نشان می‌دهد.
. پلان طبقات
پلان طبقات، یک نسخه دوبعدی است که شامل اندازه‌گیری فضاهایی مثل دیوارها و محل قرارگیری درب‌ها میشود.
. پلان مبلمان طبقات
پلان مبلمان طبقات، شامل فضاهایی مثل پارکینگ و انباری‌ها است.
. پلان بام یا شیب بندی
پلان بام یا شیب‌بندی، برای مشخص‌کردن ناودان‌ها یا جهت تشخیص آب روی پشت‌بام ترسیم میشود.
در طراحی پلان، نکاتی را باید مورد توجه قرار داد. دقت به انواع دیوارها، دست‌اندازها، نرده‌ها، دیوارهای‌کوتاه، پنجره‌ها و درب‌ها از مهم‌ترین مواردی هستند که باید مورد توجه و دقت معماران طراحی قرار بگیرد.
طراحی پلان فاز صفر
معمولا پروژه‌های معماری، شامل سه فاز است. فازهای معماری شامل فاز صفر، فاز یک و فاز دو طراحی میشود. ابتدایی‌ترین فاز معماری، فاز صفر است. در این فاز، امکان اجرایی‌شدن پروژه بررسی میشود. فاز صفر مرحله‌ای است که اطلاعات لازم کسب خواهد شد و شناخت و شناسایی پروژه مطالعه و بررسی میشود. فاز صفر متشکل از چند مرحله است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:
- آماده سازی و مطالعات درمورد پروژه، براساس ضوابط و استانداردها برمبنای مختصات اقلیمی
- شرایط محیطی، قوانین و استانداردها
- تهیه گزارش کامل توجیهی
در پلان فاز صفر، تمام نقشه‌های طراحی‌شده به کارفرما ارائه میشود. پس از ارائه و مشورت با کارفرما اگر مورد تأیید وی قرار گرفت، پروژه می‌تواند وارد طراحی پلان فاز یک شود.
طراحی پلان فاز یک
پس از تایید فاز صفر، پروژه در ابعاد مختلفی آنالیز و بررسی میشود. این مرحله به طراحی سازه توجه دارد. در فاز یک، با استفاده از اطلاعات کسب‌شده در فاز صفر، نقشه‌ها و طرح‌ها ارائه میشود.
نقشه‌ها شامل پلان‌ها، مقطع‌ها و نماها هستند. در این فاز برای ساخت سازه، لازم است که مجوزهای مورد نیاز از شهرداری یا بخشداری‌ها دریافت شود. در نهایت باید کلیات و جزئیاتی که برای شهرداری و یا بخشداری مهم است، در طرح باشد تا پس از انجام طرح، مشکلی با کارشناسان بخش شهرداری ایجاد نشود.
ممکن است کارهای اداری و اخذ مجوزها کمی زمان ببرد؛ با این حال، باعث میشود تا در آینده سازه دچار مشکل نشود. پس ارزش زمان گذاشتن برای کارهای اداری دریافت مجوزی است که سلامت سازه را تضمین می‌کند؛ گرچه پشتیبانی یک تیم طراحی حرفه‌ای و باتجربه از پروژه، مثل تیم طراحی پلان معماری کارمانی، خود تضمینی محکم برای انجام پروژه به بهترین شکل است.
نقشه‌های فاز یک
در این فاز، نقشه‌های ساختمانی با مقیاس یک به پنجاه و یا یک به صد ترسیم میشود. این نقشه‌ها، ویژگی‌های خاصی مثل نحوه استقرار و روابط میان فضاها و همچنین مشخصات نمای ساختمان را دارند. این نوع نقشه‌ها، برای نظردادن نیروهای اجرایی و کارفرمایان و همچنین تشخیص کاربری سازه، مورد استفاده قرار می‌گیرند. با کمک از نقشه‌های فاز یک می‌توان میزان هزینه و مدت زمان به پایان‌رسیدن سازه را برآورد کرد.
طراحی پلان فاز دو
در طراحی ساخت‌وسازها، مهم‌ترین قسمت نقشه‌کشی در فاز دوم صورت می‌گیرد. فاز صفر و یک بیشتر نقش آماده‌سازی دارند، بخش مهم و اصلی کار در فاز دوم است. نقشه‌های فاز دو، دارای تمام ریزجزئیات و اطلاعات موردنیاز است. به همین دلیل هم برای اجرای پروژه‌ها استفاده می‌شوند و اهمیت بالایی دارند.
فاز دوم، اتمام بخش تئوری کار و شروع مراحل اجرایی نقشه طراحی‌شده است. در این فاز، طراحان می‌توانند نقشه خود را به نیروهای اجرایی تحویل دهند و نتیجه طراحی‌های خود را ببینند.
نقشه‌های فاز دوم
نقشه‌های فاز یک به تنهایی کاربردی ندارند؛ چراکه دارای اطلاعات جزئی و مهم سازه نیستند. اطلاعاتی چون نوع فونداسیون، ابعاد ستون‌ها، مسیرلوله‌ها، جنس دیوارها، جنس و جزئیات درها و پنجره‌ها و همچنین مصالح کف‌سازی در نقشه فاز یک وجود ندارد؛ به همین علت، طراحان نقشه فاز دوم را ترسیم می‌کنند. این نقشه توسط مهندس معمار، طراحی میشود. مهندس مشخصات دقیق مصالح و جزئیات اجرایی سازه را در این نقشه ترسیم می‌کند.
سوالات متداول
چرا طراحی پلان مهم است؟
همان‌طور که در مقاله بیان شد، طراحی پلان معماری برای ساخت‌وساز مناسب اهمیت دارد که توضیحات بیشتر در این خصوص در متن مقاله ارائه شده است.
چرا باید طراحی پلان را به تیم کارمانی سپرد؟
همان‌طور که در مقاله بیان شد، طراحی پلان نیاز به یک تیم حرفه‌ای دارد که تیم کارمانی با وجود افراد مجرب و متخصص می‌تواند در بهترین حالت به کارفرمایان و صاحبان املاک کمک نماید.
طراحی پلان معماری شامل چند فاز است؟
همان‌طور که در مقاله بیان شد، طراحی پلان معماری شامل سه فاز صفر، یک و دو است که توضیحات بیشتر در رابطه با هرکدام به طور مفصل در مقاله ارائه شد.